- nauczanie indywidualne,
- zindywidualizowana ścieżka kształcenia
- orzeczenie o kształceniu specjalnym
Podstawa prawna:
ZINDYWIDUALIZOWANA ŚCIEŻKA KSZTAŁCENIA
Zindywidualizowana ścieżka kształcenia to nowe rozwiązanie w zakresie indywidualizacji nauczania wprowadzone rozporządzeniem MEN.
Na czym polega?
Przewidziana jest dla uczniów, którzy mogą uczęszczać do szkoły lub przedszkola, ale ze względu na trudności w funkcjonowaniu wynikające w szczególności ze stanu zdrowia, nie mogą realizować wszystkich zajęć edukacyjnych wspólnie z oddziałem szkolnym i wymagają dostosowania organizacji i procesu nauczania do ich specjalnych potrzeb edukacyjnych.
W ramach zindywidualizowanej ścieżki kształcenia większość zajęć edukacyjnych jest realizowanych wspólnie z klasą , natomiast tylko wybrane – indywidualnie z nauczycielem.
Zindywidualizowaną ścieżkę kształcenia można organizować dla ucznia na podstawie opinii publicznej poradni, z której wynika potrzeba objęcia ucznia pomocą w tej właśnie formie.
Wniosek o jej przyznanie składa do publicznej poradni dyrektor szkoły za zgodą rodziców ucznia lub pełnoletniego ucznia.
Do wniosku o wydanie opinii należy dołączyć uzasadniającą go dokumentację, określającą w szczególności:
- trudności w funkcjonowaniu ucznia w szkole
- wpływ przebiegu choroby – o ile uczeń ma być objęty zindywidualizowaną ścieżką ze względu na stan zdrowia – na funkcjonowanie ucznia w szkole oraz ograniczenia w zakresie jego udziału w zajęciach edukacyjnych wspólnie z oddziałem szkolnym;
- opinię nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem, o funkcjonowaniu ucznia w szkole.
Przed wydaniem opinii, obowiązkiem poradni będzie przeprowadzenie analizy funkcjonowania ucznia z uwzględnieniem efektów udzielanej mu dotychczas przez szkołę pomocy psychologiczno- pedagogicznej.
Opinia uzyskana z poradni powinna zawierać w szczególności:
- zakres, w jakim uczeń nie może brać udziału w zajęciach edukacyjnych wspólnie z odziałem szkolnym;
- okres objęcia ucznia zindywidualizowaną ścieżką (nie dłuższy niż rok szkolny);
- działania jakie powinny być podjęte w celu usunięcia barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu szkoły.
Zajęcia indywidualne z uczniem i wspólnie z oddziałem szkolnym prowadzić będą nauczyciele i specjaliści posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju zajęć.
Tygodniowy wymiar godzin realizowanych indywidualnie z uczniem: na wniosek rodziców ucznia lub pełnoletniego ucznia, ustala – z uwzględnieniem opinii poradni – dyrektor szkoły, biorąc pod uwagę konieczność realizacji przez ucznia całej podstawy programowej, przewidzianej na dany etap edukacyjny.
Podczas realizacji zindywidualizowanej ścieżki, należy dostosować metody i formy realizacji programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia i do jego możliwości psychofizycznych. Szczególnie należy uwzględnić potrzeby ucznia wynikające z jego stanu zdrowia.
Rozwiązania w tej sprawie będą rozważane indywidualnie w przypadku każdego ucznia.
Zindywidualizowanej ścieżki kształcenia nie organizuje się dla uczniów objętych kształceniem specjalnym lub indywidualnym nauczaniem.
NAUCZANIE INDYWIDUALNE
Z założenia -indywidualne nauczanie jest formą kształcenia przeznaczoną dla dzieci, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły i przebywanie w szkole.
Otrzymują oni z poradni psychologiczno-pedagogicznej orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego.
Co jeszcze warto wiedzieć?
- Zawieszenie – organizacja nauczania indywidualnego może być czasowo zawieszona przez dyrektora szkoły. Może mieć to miejsce po otrzymaniu wniosku od rodziców ucznia oraz dołączonego zaświadczenia lekarskiego. Jeśli z dokumentu wynika, że stan zdrowia ucznia uległ czasowej poprawie i umożliwia mu uczęszczanie do szkoły, dyrektor zawiesza organizację indywidualnego przygotowania indywidualnego nauczania na okres wskazany w zaświadczeniu lekarskim.
- Zakończenie – dyrektor szkoły może także zaprzestać organizacji indywidualnego nauczania na wniosek rodziców dziecka i na podstawie dołączonego do wniosku zaświadczenia lekarskiego – jeśli z dokumentu wynika, że stan zdrowia ucznia umożliwia uczęszczanie do szkoły. Ponadto dyrektor jest w tej sytuacji zobowiązany do powiadomienia poradni, która wydała orzeczenie i organu prowadzącego szkołę.
- Wymiar godzin oraz zajęcia dodatkowe – w ramach indywidualnego nauczania realizuje się wszystkie obowiązkowe zajęcia edukacyjne wynikające z ramowego planu nauczania danego typu i rodzaju szkoły, dostosowane do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia.
- Formy włączania do życia klasy i szkoły
Ważnym zadaniem nauczycieli prowadzących nauczanie indywidualne jest obserwacja ucznia, analiza jego aktualnych możliwości, poziomu funkcjonowania oraz potrzeb rozwojowych, edukacyjnych i społecznych. Biorąc pod uwagę obecny stan zdrowia, na bazie wniosków z prowadzonej obserwacji oraz w porozumieniu z rodzicami ucznia, dyrektor szkoły ma obowiązek zapewnić różne formy uczestniczenia dziecka w życiu szkolnym. Może umożliwić udział w zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, uroczystościach i imprezach przedszkolnych lub szkolnych.
Warto zwrócić uwagę na niezastąpioną w przypadku dzieci z niektórymi dysfunkcjami rolę środowiska rówieśniczego oraz poczucia przynależności do grupy. Tylko przebywając wśród innych uczniów, jako członkowie klasy, dzieci te mają możliwość kształtowania i rozwijania swoich umiejętności psychospołecznych. Uczniowie realizujący przed dłuższy czas nauczanie w trybie indywidualnym mogą mieć trudności z włączeniem się do grupy. Może się także zdarzyć, że ich kłopoty z funkcjonowaniem nasilą się.
ORZECZENIE O KSZTAŁCENIU SPECJALNYM
Edukacja uczniów z niepełnosprawnością odbywa się na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydawanego przez Zespół Orzekający działający w publicznej Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej.
Ministerstwo Edukacji Narodowej doprecyzowało przepisy rozporządzenia w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.
Aby wydać orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznej zapoznają się z wnioskiem i dołączonymi do niego dokumentami oraz przeprowadzają wywiad z rodzicami i diagnozę dziecka.
Do wydania orzeczenia niezbędna jest wielospecjalistyczna oceny funkcjonowania ucznia, która musi zostać dokonana przez specjalistów i nauczycieli pracujących z dzieckiem w szkole. Rodzice ucznia powinni zgłosić się z otrzymanym orzeczeniem do szkoły. Warte podkreślenia jest, że niepełnosprawność sama w sobie nie jest przeciwwskazaniem do uczęszczania do szkoły oraz kontaktu z kolegami, a dziecko z niepełnosprawnością ma prawo do nauki ze swoimi rówieśnikami. Lepiej się wtedy rozwija i kształtuje umiejętności społeczne tak bardzo przydatne mu w późniejszym, dorosłym, samodzielnym życiu.