PROBLEM Z BEZPIECZNYM PIĘTRZENIEM W STOSY
Co to właściwie jest piętrzenie w stosy? W literaturze można spotkać się z kilkoma definicjami tego procesu np. „układać w stos coraz wyższy, gromadzić coś wznosząc coraz wyżej, piętrami, warstwami, jedno nad drugim; dźwigać coraz wyżej”. Nasuwa się pytanie jak wysoko można układać coś w stosy i co właściwie możemy składować tą metodą by zachować bezpieczeństwo pracy.
Jakie materiały czy towary możemy piętrzyć w stosy?
Przepisy nie mówią jednoznacznie co można, a czego nie można piętrzyć w stosy. Z §72.1 Rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997r. wynika jednak, że aby można był piętrzyć materiały trzeba zachować stateczność całego stosu. A więc do składowania towarów tą metodą nadają się tylko te towary których opakowanie zapewnia odpowiednią wytrzymałość na ściskanie oraz takie, które nie odkształcają się pod wpływem czynników fizycznych takich jak: temperatura, wilgotność czy stały długotrwały nacisk.
Jak wysoko można piętrzyć towary w stosach?
W tym przypadku również nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Piętrzyć możemy bez ograniczeń przy jednoczesnym zachowaniu stateczności stosu oraz uwzględnieniu wytrzymałości posadzki. No właśnie jak zachować stateczność stosu? Na początek musimy odpowiedzieć sobie jak dochodzi do przewrócenia stosu. Zasada jest prosta. Jeśli środek ciężkości danego obiektu przekroczy obrys pola równowagi podstawy stosu nastąpi jego upadek. Problem w tym, że im wyżej znajduje się środek ciężkości tym łatwiej jest go wysunąć poza obrys pola równowagi.
O czym zatem musimy pamiętać, by bezpiecznie piętrzyć w stosy?
Po pierwsze musimy pamiętać o tym, aby środek ciężkości znajdował się w centrum pola. Bardzo często metodę składowania blokowego, bez urządzeń do składowania stosuje się na placach otwartych. W takim przypadku zawsze należy uwzględnić spady posadzki na placu. Kolumna, którą tworzą paletowe jednostki ładunkowe musi być zawsze stabilna. Pamiętajmy o tym że zwykle na tego typu placach nie ma odbojnic, a więc jednorazowe uderzenie takiej kolumny np. przez wózek widłowy może doprowadzić do przewrócenia nie tylko jednej kolumny, ale i całego bloku.
Nie można dopuścić do odchylenia się stosu od pionu. Maksymalny dopuszczalny przechył to około 2% czyli 1.8o
Nie wolno budować zbyt wysokich stosów. Jak wcześniej wspominałem nie ma norm mówiących o wysokości piętrzenia ale np. dla paletowych jednostek ładunkowych bezpieczna wysokość takiego składowania to max 3 pjł ( przy średniej wysokości pjł 1500mm), natomiast przy składowaniu worków nie należy przekraczać 18 warstw.
Prawidłowo towar powinien być ułożony na zakładkę, przy zastosowaniu co kilka warstwach przekładki stabilizującej całą konstrukcję.
Zawsze należy stosować się do instrukcji producenta reprezentowanych najczęściej przez takie znaki:
Należy zwrócić uwagę na sam towar, który chcemy składować jeden na drugim. Nie każdy materiał do tego się nadaje np. paletowe jednostki ładunkowe kleju, cementu lub innych towarów sypkich w workach teoretycznie można składować tą metodą, jednak pod wpływem nacisku górna paleta potrafi „złapać przechył” czasem tak duży że ciężko pod nią podjechać wózkiem widłowym.
Podczas piętrzenia w stosy należy uwzględnić wytrzymałość podłoża ponieważ na stosunkowo małej powierzchni znajduje się dosyć duża masa np. jeśli położymy cztery pjł warzące 2000kg jedną na drugą, wówczas na 0,96m2 spocznie 8 ton. Nie każda rampa musi tyle wytrzymać .
Piętrzenie w stosy jest bardzo dobrą metodą magazynowania. Można ją z powodzeniem wykorzystywać w procesie rozładunku czy przeładunku towarów .Należy pamiętać, że jest również niebezpieczna. Przewrócenie się stosu, to bezpośrednie zagrożenie przygnieceniem zarówno operatora jak i osób postronnych. Ponadto, towary twarde, które najczęściej nadają się do układania w stosy mają tendencję do odłamkowania po rozbiciu się o posadzkę (np. szklane butelki), a to znacznie zwiększa niebezpieczeństwo zaistnienia wypadku
Autor: Łukasz Chmielarz
CERTYFIKAT KOMPETENCJI ZAWODOWYCH
Dostępem do zawodu przewoźnika jest uzyskanie certyfikatów kompetencji zawodowych. Dokumenty są niezbędne do podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego.
Ramowy zakres zagadnień przewidzianych do sprawdzenia egzaminem i testem wiedzy, został wprowadzony do polskiego prawodawstwa, w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 9 stycznia 2002 r. w sprawie uzyskiwania certyfikatów kompetencji zawodowych w transporcie drogowym i zawiera siedem podstawowych bloków tematycznych:
- Prawo cywilne
- Prawo handlowe
- Prawo pracy i zagadnień socjalnych
- Prawo finansowe
- Zarządzanie przedsiębiorstwem
- Dostęp do zawodu przewoźnika transportu drogowego i do rynku
- Bezpieczeństwo ruchu i standardy techniczne pojazdów
Ustawa przewiduje cztery rodzaje certyfikatów kompetencji zawodowych dla przedsiębiorców wykonujących:
- krajowy transport drogowy osób
- międzynarodowy transport drogowy osób
- krajowy transport drogowy rzeczy
- międzynarodowy transport drogowy rzeczy
Rysunek 3. Wzory certyfikatów kompetencji zawodowych
Źródło: Instytut Transportu Samochodowego ITS, www.its.home.pl/
LICENCJA
- Wykonywanie transportu drogowego (osób lub rzeczy) zarobkowo wymaga uzyskania licencji.
- Warunki udzielenia licencji – spełnienie przez każdego przedsiębiorcę podstawowych kryteriów jakościowych:
- dobrej reputacji,
- kompetencji zawodowych.
- zabezpieczenia finansowego:
- w postaci: środków pieniężnych dostępnych przez okres posiadania licencji, poręczeń albo gwarancji bankowych, poręczeń osób fizycznych lub prawnych, obligacji państwowych, zastawu na papierach
wartościowych gwarantowanych przez Skarb Państwa, gwarancji ubezpieczeniowych, polis ubezpieczeniowych lub weksli w wysokości: - na pierwszy pojazd samochodowy przeznaczony do transportu drogowego – 9000 euro
- na każdy następny pojazd samochodowy – 5000 euro
- w postaci: środków pieniężnych dostępnych przez okres posiadania licencji, poręczeń albo gwarancji bankowych, poręczeń osób fizycznych lub prawnych, obligacji państwowych, zastawu na papierach
- Licencji udziela się – na wniosek przedsiębiorcy – na czas oznaczony, nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 50 lat,
- Licencji nie można odstępować osobom trzecim;
- Licencja na międzynarodowy transport drogowy uprawnia do wykonywania przewozów również w krajowym transporcie drogowym;
- Licencja na międzynarodowy transport drogowy rzeczy jest ważna wraz z załącznikiem
w postaci wykazu numerów rejestracyjnych pojazdów samochodowych:
- na każdy pojazd samochodowy wykonujący transport drogowy organ udzielający licencji wydaje wypis z licencji ;
- Organem właściwym w sprawach udzielenia, odmowy udzielenia, zmiany lub cofnięcia licencji w zakresie transportu drogowego jest:
- w krajowym transporcie drogowym – starosta właściwy dla siedziby przedsiębiorcy,
- w międzynarodowym transporcie drogowym – minister właściwy do spraw transportu.
Rysunek 4. Przykłady wzorów licencji na wykonywanie krajowego transportu rzeczy i zarobkowego międzynarodowego przewozu drogowego rzeczyŹródło: Instytut Transportu Samochodowego ITS, www.its.home.pl/ , www.mark-trans.pl/ofirmie.htm(20.08.09)
WYPIS – organ udzielający licencji wydaje jej wypis lub wypisy w liczbie odpowiadającej liczbie pojazdów samochodowych określonych we wniosku o udzielenie licencji
Rysunek 5. Przykłady wzorów wypisów licencji na wykonywanie międzynarodowego transportu osób i zarobkowego międzynarodowego transportu drogowego rzeczyŹródło: www.agpo.zafriko.pl/pics/Wypis.jpg 20.08.09
ZEZWOLENIA
Wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego rzeczy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagranicznego przewoźnika drogowego wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw transportu, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej”.
Przedsiębiorca ma prawo poboru zezwoleń zagranicznych na przewóz rzeczy,
jeśli posiada licencję przewozową na międzynarodowy przewóz drogowy rzeczy
z obszarem ważności obejmującym kraj wystawiający zezwolenie, obejmującą pojazd, którego wjazd na terytorium tego kraju wymaga zezwolenia /pojazd uprawniający/
Źródła pozyskiwania zezwoleń
- wymiana pomiędzy państwami,
- przydział z EKMT (Europejska Konferencja Ministrów Transportu, międzyrządowa organizacja założona w 1953 roku).
- przydział z UE.
Rysunek 6. Przykłady zezwoleń do przewozu drogowego rzeczyŹródło: Źródło: www.eurotrans.rs/images/cemt-m.jpg 20.08.09
Zezwolenia na przewozy ładunków w 2009 roku na wykonywanie międzynarodowych przewozów drogowych:
- zezwolenie dwustronne (loco) – uprawnia do wykonania przewozu ( jednej jazdy tam i jednej z powrotem) pomiędzy Polską a krajem wydającym zezwoleni
- zezwolenie tranzytowe – uprawnia do wykonania przewozu ( jednej jazdy tam i jednej z powrotem) przez terytorium danego kraju. Zezwolenie nie daje prawa do załadunku lub/ i wyładunku na terenie kraju tranzytowanego, chyba że przepisy dwustronne stanowią inaczej
- zezwolenie ogólne – daje prawo do wykonania albo przewozu dwustronnego albo tranzytowego
- zezwolenie kr – 3 – daje prawo do docelowego wywozu lub wwozu ładunku z/ do kraju innego niż kraj rejestracji pojazdu.
Pewna grupa zezwoleń może być stosowana tylko do przewozów w pojazdach spełniających normy:
- Euro 1 – “green lorry”, (Umwelt=Environment)
- Euro 2 + S – “greener and safe lorry”, (Sûr=Safe=Sicher)
- Euro 3 + S – „Euro 3 and safe lorry”
Ciężarówka o niskim poziomie hałasu
Znak „L” informuje o spełnieniu wymagań przepisów austriackich dotyczących emisji hałasu. Ważność certyfikatu – 2 lata.
Środowisko naturalne
Znak „U” informuje o spełnieniu wymagań dotyczących czystości spalin i poziomu hałasu (green lorry). Spaliny muszą spełniać normę EURO1, a emisja hałasu musi spełniać normy austriackie czyli jak dla „L”. Ważność certyfikatu – praktycznie cała żywotność silnika, z tym, że co 2 lata trzeba przedłużyć certyfikat „L”, który zaświadcza o hałasie (bez tego certyfikat „U” jest praktycznie bezużyteczny).
Ciężarówka bezpieczna i bardziej przyjazna dla środowiska
Spaliny muszą spełniać normę EURO2, emisja hałasu wymagania austriackie, wyposażenie i stan techniczny muszą być zgodne z dodatkowymi wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa eksploatacji
Ciężarówka bezpieczna i bardziej przyjazna dla środowiska spełniająca normę Euro 3
Spaliny muszą spełniać normę EURO3, emisja hałasu wymagania austriackie, wyposażenie i stan techniczny muszą być zgodne z dodatkowymi wymaganiami dotyczącymi bezpieczeństwa eksploatacji.
Ciężarówka o niskim poziomie hałasu
Znak „G” informuje o spełnieniu wymagań przepisów niemieckich dotyczących hałasu w odniesieniu do pojazdów poruszających się w obszarach miejskich.
Zwiększona dopuszczalna masa całkowita
Znak „H” informuje o dopuszczeniu pojazdu do eksploatacji z dopuszczalną masa całkowitą 40 ton, pomimo że austriackie przepisy zezwalają na 38 ton
- zezwolenie – decyzja administracyjna wydana przez ministra właściwego do spraw transportu lub określony w ustawie organ samorządu terytorialnego, uprawniająca przewoźnika drogowego do wykonywania określonego rodzaju transportu drogowego
ZAŚWIADCZENIE
- przewozy drogowe na potrzeby własne (osób i rzeczy) mogą być wykonywane po uzyskaniu zaświadczenia, potwierdzającego, że są one działalnością pomocniczą w stosunku do podstawowej działalności gospodarczej przedsiębiorcy; ustawa przewiduje wyłączenia od tego wymogu przewozów wykonywanych na rzecz określonego rodzaju wytwórczości w sektorze rolnym;
- zaświadczenie (oraz wypis z zaświadczenia) wydaje starosta właściwy dla siedziby przedsiębiorcy, na okres 5 lat;
- umowy międzynarodowe mogą wymagać uzyskania odpowiedniego zezwolenia.
Rysunek 7. Przykłady zaświadczenia na przewozy drogowe na potrzeby własneŹródło: Źródło: www.infor.pl/dziennik-ustaw,rok,2004,nr,100/p 20.08.09
LITERATURA
[1] Bukowski J., Kolej i pieniądze, Rynek Kolejowy 2003 nr5.
[2] Determinanty rozwoju transportu kolejowego w Polsce, Rynek Kolejowy 2003 nr 9.
[3] Dziadek St., Transport i spedycja, Wydawnictwo AE, Katowice 1998.
[4] Fierla. I., Geografia gospodarcza Polski, PWE, Warszawa 1998.
[5] Grzegrzółka K., Logistyka w transporcie, PTL, Poznań 2005.
[6] Jastrzębska J., Polski transport kolejowy w procesie integracji z Unią Europejską, Work, Warszawa 2001.
[7] Nowy Tygodnik Popularny, 2003, nr 20.
[8] Ostaszewicz J., Reforma kolei państwowych w Szwecji, Główna Biblioteka Komunikacyjna, Biuletyn, 2004, nr 08.
[9] Piskozub A., Historia transportu, Wydawnictwa UG, Gdańsk 1989.
[10] Piskozub A., Transport w dziejach cywilizacji, Adam Marszałek, Toruń 1998.
[11] Rabsztyn M., Raczyński J., Prywatni operatorzy przystąpili do konkurowania na polskim rynku przewozów towarowych, Biuletyn Głównej Biblioteki Komunikacyjnej, 2004 nr 9.
[12] Raport Roczny za 2003 rok Spółki PKP Cargo S.A.
[13] Rynek Kolejowy, 2003, nr 11.
[14] Ustawa z dnia 08.09.2000 o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe, Dz. U. Nr 84, poz. 948.
[15]Wrona. J., Rek. J., Podstawy geografii ekonomicznej, PWE., Warszawa 1997.